[2024] Nắm rõ hướng dẫn luật chơi bóng rổ chi tiết, mới nhất

Bóng rổ là một trong những môn thể thao phổ biến nhất trên thế giới, bạn cần nắm rõ luật chơi bóng rổ mới có thể tiến xa hơn với nó. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những quy định cơ bản của luật chơi bóng rổ.

Các quy định trong luật chơi bóng rổ

Quy định về sân thi đấu

Sân thi đấu theo luật chơi bóng rổ phải có hình chữ nhật, mặt sân cứng, vững chắc và phải bằng phẳng, tuyệt đối không có bất kỳ một chướng ngại vật nào gây cản trở quá trình thi đấu.

Kích thước sân bóng rổ tiêu chuẩn là 28,65 x 15,24 (m) (trong đó chiều dài là 28,65m và chiều rộng là 15,24m). Sân bóng rổ được phân chia làm 2 phần bằng nhau cho hai đội thi đấu thông qua một đường thẳng kẻ ở giữa sân. 

Mỗi bên sân sẽ có 1 cung tròn lớn xung quanh cột rổ, nó còn gọi là vạch 3 điểm. Trong vạch 3 điểm là một hình thang cân được dùng để làm ranh giới khi thực hiện ném phạt và tính điểm. Bên cạnh đó, trong sân còn có vòng tròn ném phát để người chơi có thể tìm được vị trí ném tốt nhất.

Kích thước sân thi đấu chuẩn theo luật chơi bóng rổ

Các quy định liên quan đến đội bóng rổ

• Thành viên trong đội bóng

- Theo quy định của FIBA và NBA, mỗi đội sẽ có 5 cầu thủ chính thức trực tiếp tham gia thi đấu.

- Mỗi đội bóng chỉ được đăng ký tối đa 12 cầu thủ bao gồm cả đội trưởng và các cầu thủ dự bị.

- Một đội bóng rổ sẽ có 1 huấn luyện viên chính và một trợ lý.

- Đối với thi đấu bóng rổ đường phố thì chỉ có một bảng rổ và có 3 người/đội tham gia thi đấu. 

• Cách chơi 

Những người tham gia thi đấu bóng rổ chỉ được phép sử dụng tay để chơi bóng, cầm bóng, chuyền bóng và lăn bóng. Nếu dùng các bộ phận khác của cơ thể như chân, vai, ngực…để kiểm soát và chơi bóng thì bị coi là phạm luật, trong trường hợp vô ý để bóng chạm vào người thì sẽ không tính phạm luật.

• Đồng phục thi đấu

Đồng phục thi đấu bóng rổ là áo ba lỗ

- Những người tham gia thi đấu bóng rổ sẽ mặc áo thun ba lỗ, đồng phục thi đấu của mỗi đội sẽ chỉ có duy nhất một màu từ trước ngực ra đến sau lưng.

- Mỗi cầu thủ sẽ có số áo khác nhau, số áo phía sau lưng cao ít nhất là 20cm còn số áo trước ngực cần có kích thước từ 10cm trở lên. Các biểu tượng hay họa tiết trang trí khác trên áo phải cách số áo tối thiểu là 5cm. Tất cả được phải được in rõ ràng và dễ nhìn. 

- Khi thi đấu áo phải được sơ vin ở trong quần.

Thời gian thi đấu

- Mỗi trận thi đấu bóng rổ sẽ diễn ra trong 40 phút và được chia làm 4 hiệp với thời gian là 10 phút/hiệp. Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2, hiệp 3 và hiệp 4 là 2 phút. Trong khi đó thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 kéo dài tới 15 phút.

- Quá trình thi đấu thì các đội sẽ có thời gian để hội ý. Trong 3 hiệp đầu thì mỗi hiệp sẽ có 1 lần hội ý, riêng với hiệp 4 thì sẽ được hội ý hai lần. Thời gian dành cho một lần hội ý là 60 giây.

Quy định về tình trạng bóng

Trong luật thi đấu bóng rổ, có 2 loại tình trạng bóng đó là bóng sống và bóng chết.

- Bóng sống là bóng xuất hiện trong những trường hợp sau.

• Bóng được các cầu thủ thi đấu trong sân tranh và chạm vào theo đúng luật.
• Các cầu thủ thực hiện những cú ném phạt.
• Khi thực hiện những cú phát bóng từ biên.

- Bóng chết được quy định như sau.

• Bóng đã được ném vào rổ và được tính là ghi điểm hoặc bóng sau thực hiện các quả ném phạt.
• Hiệp đấu đã hết thời gian.
• Trọng tài thổi còi khi đang là bóng sống.
• Khi một đội đang kiểm soát bóng thì đồng hồ 24s phát ra tín hiệu.
• Thực hiện ném phạt không vào rổ mà tiếp tục bằng một quả bóng khác hoặc thêm một quả bóng ném phạt.

Thông tin về luật chơi bóng rổ cơ bản

Luật tính điểm

Trong thi đấu bóng rổ, các đội sẽ được tính điểm khi bóng sống lọt vào trong rổ từ phía trên, bóng nằm ở trong vành rổ hoặc nằm dưới vành rổ.

Cách tính điểm cụ thể như sau.

- Thực hiện cú ném phạt trúng rổ được tính 1 điểm.

- Ném bóng trúng rổ từ trong vòng tròn 6,25m thì được tính 2 điểm.

- Thành công ném bóng vào rổ khi ở khu vực bên ngoài vòng tròn 6,25m được cộng thêm 3 điểm.

- Nếu vô tình ném bóng vào trúng rổ của đội nhà thì sẽ cộng 2 điểm cho đội đối thủ.

Nhảy tranh bóng

Khi trọng tài tiến hành tung bóng lên cao theo phương thẳng đứng ở giữa hai đội thì lúc này việc tranh bóng sẽ được diễn ra. Khi bóng đạt độ cao tối đa thì nó có thể được chạm vào bởi 1 hoặc 2 người chơi.

Trong quá trình thi đấu, các cầu thủ có thể thực hiện nhảy tranh bóng trong các trường hợp sau. 

- Khi trọng tài ra hiệu để bắt đầu hiệp thi đấu mới.

- Bóng bị mắc kẹt lại tại bảng rổ.

- Khi cả hai đội đều đồng thời phạm lỗi.

- Khi trọng tài có những quyết định không đồng nhất với nhau.

- Khi các cầu thủ của cả hai đội đều giữ chặt bóng nhưng không có bên nào giành được nó hoàn toàn.

Nhảy tranh bóng sẽ bị coi là phạm luật trong những tình huống dưới đây:

- Bóng đã được chạm qua hai lần bởi người chơi khi nhảy tranh bóng.

- Giẫm vào vạch ở dưới chân khi thực hiện nhảy tranh bóng.

- Các cầu thủ có những hành động thô bạo và thiếu tôn trọng đối phương trong quá trình thực hiện tranh bóng.

- Khi bóng chưa đạt đến điểm cao nhất thì cầu thủ đã chạm tay vào nó.

Ném biên

Trong trường hợp bóng ở ngoài sân và vượt qua vạch biên thì được thực hiện ném biên. Vị trí ném biên sẽ ở ngay gần nơi phạm luật và không bao giờ được phép ném biên ở phía sau bảng rổ.

Ném phạt

Trong luật chơi bóng rổ, khi cầu thủ phạm lỗi với người chơi của đội bạn thì đội kia sẽ được hưởng một quả ném phạt. Người thực hiện cú ném phạt này chính là cầu thủ bị đối phương phạm lỗi, chỉ được phép thay người người thực hiện ném phạt trong trường hợp cầu thủ đó bị chấn thương nặng phải rời sân thi đấu. Lúc này, người vào thay thế sẽ là người ném phạt, nếu không tìm được người thay hoặc hết lượt thì đội trưởng sẽ là người thực hiện ném phạt hoặc chỉ định người ném phạt. 

Khi thực hiện ném phạt cần tuân theo một số quy định như sau.

- Phải đứng đúng vị trí ở ngay giữa vòng tròn, phía sau vạch ném phạt.

- Quả ném phạt sẽ phải được thực hiện trong vòng chỉ  giây kể từ khi người ném phạt nhận được bóng từ trọng tài.

- Có thể áp dụng mọi kỹ thuật để ném phạt. 

Luật phòng thủ

Nếu bóng đã ở trong rổ thì các cầu thủ phòng thủ không được phép chạm vào bóng hoặc chạm vào rổ nữa. Chỉ được chạm vào bóng và thực hiện phá bóng khi bóng chưa chạm vào bảng hay vành rổ.

Khi bóng ở phía trên và đang rơi xuống hoặc ở ngang vòng rổ thì tuyệt đối không được can thiệp hay cản trở nó.

Các cầu thủ phòng thủ không được chạm vào rổ hay chạm vào bảng khi bóng đã được ném và chạm đến vòng rổ.

Luật xử thua đội bóng

Trọng tài được phép xử thua một đội bóng trong những trường hợp sau.

- 15 phút sau khi trận đấu được diễn ra mà một đội vẫn không có đủ 5 cầu thủ tham gia thi đấu trực tiếp trên sân.

- Đội bóng có những hành động phi thể thao, gây cản trở và làm ảnh hưởng đến trận đấu.

- Lỗi phản ứng và có thái độ không tốt trước những quyết định trọng tài đưa ra.

- Không vào sân thi đấu khi trận bóng đã được bắt đầu.

- Một đội bóng có ít hơn 2 người so với đội còn lại thì cũng bị xử thua.

Thay người

- Mỗi đội có thể thay 1 hoặc nhiều cầu thủ trong một lần thay người. 

- Quá trình thay người sẽ được bắt đầu khi đồng hồ thi đấu ngừng hoạt động, bóng sẽ ở trong tình trạng bóng chết. Lúc này, hiệp đấu cũng tạm thời dừng lại.

- Cầu thủ được hưởng quả ném phạt bị chấn thương nặng sẽ phải thay bằng người khác. Khi cầu thủ vi phạm lỗi lớn hoặc bị truất quyền không được tiếp tục tham gia đấu thì cũng được thay thế.

Bắt lỗi trong luật chơi bóng rổ

• Luật 3 giây

Theo luật chơi bóng rổ, một cầu thủ kiểm soát bóng không được phép xuất hiện liên tục tại khu vực giới hạn của đội đối phương quá 3 giây trong lúc đồng hồ thi đấu đang chạy.

Cách xử lý: Nếu vi phạm luật 3 giây thì trọng tài sẽ xử lý bằng cách cho phép đội đối thủ được thực hiện phát bóng biên gần vị trí phạm luật, không được phép phát bóng biên ở sau bảng rổ.

• Luật 5 giây

Nếu một cầu thủ đang cầm bóng bị đối thủ kèm sát với khoảng cách chỉ khoảng 1m nhưng không thực hiện chuyền bóng, nhồi bóng hay ném rổ mà vẫn tiếp tục giữ bóng quá 5 giây thì sẽ bị xem là phạm luật. 

Cách xử lý: Trọng tài sẽ cho cầu thủ đội bạn được phát bóng biên gần chỗ xảy ra phạm luật và không được phát bóng biên ở sau bảng rổ.

• Luật 8 giây

Khi giành được quyền kiểm soát bóng sống trên sân nhà thì trong khoảng thời gian tối đa là 8 giây phải đưa bóng sang bên sân của đối thủ nếu không thì sẽ bị coi là đã vi phạm luật 8 giây.

Cách xử lý: Đội đối phương được phép thực hiện cú phát bóng biên gần nơi phạm luật, không được phát bóng ở ngay sau bảng rổ.

• Luật 24 giây

Bất kỳ cầu thủ nào trên sân giành được quyền kiểm soát bóng sống thì trong vòng 24 giây phải tiến hành ném rổ, nếu không thì sẽ bị xem là phạm luật 24 giây.

Cách xử lý: Cho đội đối thủ được quyền thực hiện phát bóng biên ngay gần nơi phạm luật, không phát bóng biên sau bảng rổ.

Tóm lại, luật chơi bóng rổ rất quan trọng để đảm bảo tính công bằng và an toàn trong trận đấu. Tuy nhiên, không chỉ cầu thủ mà người hâm mộ yêu bóng rổ cũng cần phải nắm vững những quy tắc này để có thể hiểu và đánh giá chính xác về các trận đấu. Thiết bị thể dục Thiên Trường hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu hơn về luật chơi bóng rổ.

Đọc thêm ▾

Rút gọn ▴