Axit Amin giúp cơ thể khỏe mạnh, cơ bắp săn chắc, tuy nhiên nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu axit amin là gì? Đặc điểm, vai trò và cách bổ sung Axit amin như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết xung quanh chủ đề này.
Axit amin là gì? Hợp chất này đóng vai trò quan trọng trong việc cấu tạo nên các protein. Do đó cơ thể sử dụng các axit amin để tạo nên hàm lượng protein cần thiết. Bên cạnh đó vai trò của axit amin còn hỗ trợ quá trình chuyển hóa trong cơ thể, cải thiện tâm trạng, thể lực và duy trì sự phát triển cơ bắp.
1. Axit amin là gì?
Amino acid là gì? Về cơ bản, Amino acid hay axit amin là một hoạt chất quan trọng trong quá trình tổng hợp, cấu thành nên các protein và tham gia trực tiếp vào các hoạt động sống trong cơ thể con người. Bên cạnh đó axit amin còn giúp sản xuất một số loại nội tiết tố cũng như chất dẫn truyền trong hệ thần kinh trung ương để hỗ trợ quá trình sinh hóa của cơ thể.
Các Axit amin kết hợp theo những trình tự nhất định trong nhiều liên kết khác nhau, góp phần tạo nên các phân tử riêng biệt cả về tính chất lẫn thành phần. Do đó, dựa trên mối liên quan về số lượng và chất lượng của các acid amin khác nhau sẽ cấu thành nên giá trị dinh dưỡng của protein.
Để phát triển và hoạt động bình thường, cơ thể bạn cần 20 axit amin khác nhau. Đa phần các Axit amin này đều quan trọng đối với sức khỏe, tuy nhiên chỉ có 9 loại trong số chúng là thiết yếu, bao gồm: Valine, Leucine, Isoleucine, Phenylalanine, Threonine, Tryptophan, Methionine, Lysine, Histidine. Điều này đồng nghĩa với việc bạn phải hấp thụ đủ hàm lượng Axit amin trong chế độ ăn để giúp cơ thể thực hiện các quá trình khác như xây dựng cơ bắp và điều chỉnh khả năng miễn dịch. Cơ thể không có khả năng tự tổng hợp các axit amin này mà phải hấp thụ từ nguồn thực phẩm trong chế độ ăn.
>> Xem thêm: Axit Lactic là gì?
2. Vai trò của axit amin đối với sức khỏe.
Vai trò của các axit amin với sức khỏe có thể kể đến như:
2.1. Hạn chế tình trạng mất cơ bắp.
Hiện tượng teo cơ thường xảy ra ở những đối tượng ít vận động, hoặc nằm trên giường bệnh quá lâu, nhất là người cao tuổi. Việc bổ sung các axit amin thiết yếu có thể ngăn chặn sự phân hủy cơ bắp đồng thời duy trì trọng lượng cơ thể.
2.2. Cải thiện chứng mất ngủ, căng thẳng kéo dài.
Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh trong cơ thể, có tác dụng điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ và hành vi. Trong khi đó Axit amin Tryptophan lại rất cần thiết cho quá trình sản xuất chất này.
Nồng độ serotonin thấp có thể khiến bạn rơi vào trạng thái chán nản và rối loạn giấc ngủ. Do đó bổ sung tryptophan có có tác động tích cực và làm giảm triệu chứng trầm cảm, giúp cải thiện tâm trạng và dễ đi vào giấc ngủ, ngủ ngon hơn.
2.3. Tăng hiệu suất tập luyện.
Sử dụng bộ 3 axit amin thiết yếu chuỗi nhánh (BCAA) có tác dụng giảm mệt mỏi, đau nhức, cải thiện hiệu suất tập luyện và kích thích phục hồi cơ bắp sau khi hoạt động thể chất cường độ cao.
Bên cạnh đó, với những người không tập luyện, bổ sung các axit amin thiết yếu cũng là cách hỗ trợ tăng cơ và và cải thiện sức khỏe hiệu quả.
2.4. Hỗ trợ quá trình giảm cân.
Một số nghiên cứu thực hiện trên người và động vật cho thấy, các axit amin thiết yếu chuỗi nhánh có hiệu quả trong việc kích thích giảm béo, làm giảm trọng lượng cơ thể và tỷ lệ mỡ thừa trong cơ thể.
Trong một nghiên cứu khác kéo dài 8 tuần ở 36 người đàn ông tham gia tập luyện tăng cường sức mạnh đã chỉ ra rằng, bổ sung khoảng 14g axit amin chuỗi nhánh mỗi ngày sẽ làm giảm lượng mỡ đáng kể trong cơ thể.
>> Tham khảo: TOP 20 cách giảm cân nhanh tại nhà.
Vai trò của axit amin đối với sức khỏe
3. Đặc điểm của axit amin.
Axit amin được cấu tạo chính bởi 4 yếu tố, bao gồm Cacbon, hiđro, nitơ, oxi. Dựa trên tính chất vật lý, các axit amin có đặc điểm như sau:
- Tồn tại ở trạng thái rắn, kết tinh, có vị ngọt, đôi khi là vị đắng.
- Dễ bị làm nóng chảy bởi chì và có khả năng phân hủy ở nhiệt độ cao.
- Dễ hòa tan trong nước do các amino axit ở thể lưỡng cực.
Về tính chất hóa học, các đặc điểm của axit amin bao gồm:
- Có khả năng tác dụng với axit vô cơ và kiềm tạo ra muối tương ứng, bởi axit amin có tính axit nhưng đồng thời cũng là một bazơ.
- Tạo polime thông qua phản ứng trùng ngưng.
- Tạo phản ứng este hóa.
Đặc điểm của axit amin
4. Phân loại axit amin.
Như đã đề cập ở trên, cơ thể con người cần khoảng 20 loại axit amin khác nhau để đảm bảo sự phát triển và duy trì các hoạt động sống cần thiết. Trong đó, chúng phân thành 2 loại, bao gồm Axit amin thiết yếu, Axit amin không thiết yếu .
4.1. Axit amin thiết yếu.
Cơ thể không tự sản xuất được các loại axit amin thiết yếu, thay vào đó bạn cần bổ sung thông qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Nguồn bổ sung axit amin thiết yếu tốt hơn hết nên đến từ protein thịt động vật, trứng và thịt gia cầm.
Sau quá trình tiêu hoá thức ăn, protein sẽ phân giải thành nhiều loại acid amin riêng lẻ. Các acid amin này được hấp thụ từ ruột vào máu cho tới các cơ quan trong cơ thể. Tại đây sẽ sử dụng chúng trong quá trình tổng hợp các protein đặc hiệu phục vụ nhu cầu của cơ thể bao gồm xây dựng cơ bắp và điều chỉnh chức năng của hệ miễn dịch.
Dưới đây là 9 loại Axit amin thiết yếu:
- Tryptophan: Axit amin giúp duy trì cân bằng nitơ cho cơ thể và là tiền chất của serotonin - chất dẫn truyền thần kinh có khả năng điều chỉnh cảm giác thèm ăn, các cơn buồn ngủ và trạng thái tâm lý.
- Methionine: Loại Axit amin rất cần thiết với quá trình trao đổi chất và giải độc cho cơ thể. Methionine cũng quan trọng trong sự phát triển của mô, hấp thụ kẽm, selen cùng các khoáng chất thiết yếu cho sức khỏe.
- Phenylalanine: Hoạt chất này góp phần xây dựng cấu trúc và chức năng của protein, enzyme và tham gia vào quá trình sản xuất các axit amin khác. Đây cũng là tiền chất của các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, epinephrine, tyrosine và norepinephrine.
- Valine: 1 trong 3 axit amin chuỗi nhánh, cấu trúc bao gồm một chuỗi phân nhánh về một phía. Valine giúp kích thích tăng trưởng, tái tạo cơ bắp và tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng cho cơ thể.
- Isoleucine: Đây là Axit amin cuối cùng trong bộ 3 axit amin chuỗi nhánh, liên quan đến chuyển hóa cơ bắp và tập trung chủ yếu ở mô cơ. Isoleucine cũng hỗ trợ chức năng miễn dịch, sản xuất huyết sắc tố và điều tiết năng lượng.
- Lysine: Ngoài vai trò chính trong việc tổng hợp protein, Lysine còn hỗ trợ sản xuất hormone, enzyme và hấp thu canxi. Axit amin này cũng tham gia vào quá trình tạo năng lượng, sản xuất collagen và elastin, thực hiện chức năng miễn dịch.
- Histidine: Được sử dụng để sản xuất histamine. Đây là chất dẫn truyền thần kinh góp phần tạo ra phản ứng miễn dịch, chức năng của hệ tiêu hóa, hệ sinh dục và chu kỳ sinh học của giấc ngủ. Histidine cũng giúp duy trì lớp vỏ myelin - hàng rào bảo vệ các tế bào thần kinh.
- Threonine: Đây là thành phần chính tạo ra các protein quan trọng trong cấu trúc da và mô liên kết như collagen và elastin. Threonine cũng có tác dụng đối với quá trình chuyển hóa chất béo và tham gia chức năng miễn dịch.
- Leucine: Giống như valine, leucine cũng là axit amin chuỗi nhánh, rất cần thiết với cho quá trình tổng hợp protein và phục hồi chức năng cơ bắp. Leucine còn giúp điều chỉnh lượng đường huyết, kích thích chữa lành vết thương, đồng thời sản sinh hormone tăng trưởng.
Axit amin thiết yếu
4.2. Axit amin không thiết yếu.
Trong thành phần đạm của thức ăn, các axit amin không thiết yếu chiếm tỷ lệ lớn, bao gồm 11 loại:
- Glutamate
- Aspartate
- Glycine
- Proline
- Tyrosine
- Glutamine
- Asparagine
- Arginine
- Alanine
- Cysteine
- Serine
Một số loại axit amin chỉ cần thiết trong những trường hợp cụ thể, chẳng hạn hỗ trợ điều trị bệnh hoặc giảm căng thẳng. Cơ thể có khả năng tự tổng hợp được các axit amin này, nhưng chỉ đủ để đáp ứng nhu cầu tối thiểu của cơ thể.
Ví dụ, Arginine được xem là axit amin không thiết yếu nhưng cơ thể sẽ không sản xuất đủ lượng Arginine cần thiết do đang phải chống chọi với một số bệnh lý (chẳng hạn như ung thư). Chính vì vậy cần phải bổ sung thêm lượng axit amin này thông qua những hình thức khác.
Axit amin không thiết yếu
5. Một số loại thực phẩm giàu axit amin.
Những loại thực phẩm có chứa acid amin là gì? Hãy cùng tìm hiểu và thường xuyên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày của mình bạn nhé!
- Ngũ cốc: Ngũ cốc chứa nhiều axit amin hơn tất cả các loại thực vật dùng làm thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày. Không những thế, việc sử dụng ngũ cốc hàng ngày còn hỗ trợ giảm cân đáng kể.
- Thịt: Các loại thịt đỏ và trắng như thịt lợn, bò, gà, dê, cừu... chứa rất nhiều axit amin. Các axit amin từ nguồn thực phẩm này hỗ trợ đáng kể quá trình phát triển và tăng cơ ở cả người trưởng thành lẫn trẻ nhỏ.
- Quả họ đậu: Thường xuyên ăn những loại quả này sẽ giúp tăng cường hàm lượng axit amin cần thiết cho cơ thể.
6. Tổng kết.
Hy vọng với những thông tin trên đây của Thiên Trường Sport đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về chủ đề axit amin là gì cũng như vai trò quan trọng của hoạt chất này đối với cơ thể. Xin chào và hẹn gặp lại trong các chủ đề tiếp theo!
Đọc thêm ▾
